Style w Wordzie (dla korektorów)

Sty­le to jed­no z naj­czę­ściej nie­do­ce­nia­nych narzę­dzi w Wor­dzie. Ogrom­na szko­da, bo wła­śnie dzię­ki nim może­my zadbać o spój­ność publi­ka­cji i zmi­ni­ma­li­zo­wać ryzy­ko powsta­wa­nia błę­dów na eta­pie przy­go­to­wa­nia do dru­ku. Oso­ba odpo­wie­dzial­na za skład DTP pogu­bi­ła kur­sy­wy, punk­to­wa­nia, indek­sy (dol­ne i gór­ne) albo pomie­sza­ła nagłów­ki dru­gie­go i trze­cie­go rzę­du? Praw­do­po­dob­nie by do tego nie doszło, gdy­by pod­czas redak­cji tekst został wła­ści­wie ostylowany.

Czym są style?

Naj­pro­ściej mówiąc, styl to for­ma­to­wa­nie, któ­re­go uży­wa­my dla dane­go typu tre­ści. Defi­niu­jąc styl, może­my usta­wić takie ele­men­ty jak:

i inne, rza­dziej wykorzystywane.

Sty­le znaj­dzie­my w Wor­dzie w zakład­ce Narzę­dzia główne.

Trud­no je przegapić.

Sty­le aka­pi­to­we a sty­le znakowe

Sty­le dzie­li­my na aka­pi­to­we oraz zna­ko­we. Jak łatwo się domy­ślić, pierw­sze z nich doty­czą całych aka­pi­tów, dru­gie – tyl­ko kon­kret­nych zna­ków, dzię­ki cze­mu może­my za ich pomo­cą wyróż­nić poje­dyn­cze wyra­zy, nie wpły­wa­jąc na cały akapit.

Jeśli chce­my wyróż­nić kon­kret­nym sty­lem cały frag­ment tek­stu – np. list boha­ter­ki powie­ści – powin­ni­śmy użyć sty­lu aka­pi­to­we­go. Dzię­ki temu może­my tych kil­ka aka­pi­tów ozna­czyć kur­sy­wą, zasto­so­wać wyrów­na­nie do lewej (w koń­cu pismo odręcz­ne trud­no wyju­sto­wać 😉) i oddzie­lić całość od tek­stu pod­sta­wo­we­go znaj­du­ją­ce­go się przed tym frag­men­tem oraz za nim bez wsta­wia­nia dodat­ko­wych ente­rów – za pomo­cą odstę­pów przed aka­pi­tem i po nim. Pamię­taj­my tyl­ko przy tym o zazna­cze­niu opcji „Nie doda­waj odstę­pu mię­dzy aka­pi­ta­mi o takim samym sty­lu”. Dla pod­pi­su pod listem powin­ni­śmy stwo­rzyć odręb­ny styl – iden­tycz­ny, ale z wyrów­na­niem do pra­wej strony.

Jeśli zaś chce­my ozna­czyć kur­sy­wą lub pogru­bie­niem jedy­nie poje­dyn­cze wyra­zy, np. tytu­ły ksią­żek czy waż­ne sło­wa klu­czo­we, powin­ni­śmy użyć sty­lu zna­ko­we­go.

Pro­ste? Proste!

Po co sto­so­wać style?

Sty­le mają wie­le zalet. Wystar­czy je zde­fi­nio­wać raz, by mieć dobrą bazę dla wszyst­kich doku­men­tów, z któ­ry­mi będzie­my pra­co­wać, jako że sty­le moż­na impor­to­wać. Tyl­ko sobie wyobraź­cie, jak to potra­fi uspraw­nić pra­cę nad serią wydawniczą!

Dzię­ki sto­so­wa­niu sty­lów auto­ma­tycz­nie two­rzy nam się też kon­spekt uła­twia­ją­cy nawi­ga­cję po doku­men­cie, patrz: Sty­le w Wor­dzie (dla Auto­rów).

Jed­na z naj­waż­niej­szych naszym zda­niem zalet doty­czy jed­nak dal­szych eta­pów przy­go­to­wa­nia publi­ka­cji do dru­ku – skła­du DTP. InDe­sign dosko­na­le radzi sobie ze sty­la­mi zde­fi­nio­wa­ny­mi w pli­ku Wor­da i zacią­ga je do pro­gra­mu, gdzie moż­na je edy­to­wać! Dzię­ki temu wszyst­kie frag­men­ty wyróż­nio­ne sty­la­mi aka­pi­to­wy­mi i zna­ko­wy­mi nadal będą ozna­czo­ne w taki spo­sób, nawet wte­dy, gdy oso­ba zaj­mu­ją­ca się skła­dem pozmie­nia fon­ty czy inter­li­nie. Kur­sy­wy pozo­sta­ną kur­sy­wa­mi, indek­sy dol­ne – indek­sa­mi dol­ny­mi, nagłów­ki trze­cie­go rzę­du – nagłów­ka­mi trze­cie­go rzę­du, a aka­pi­ty bez wcię­cia – aka­pi­ta­mi bez wcię­cia. Praw­da, że genialne?

Czy war­to sty­lo­wać cały tekst…

…nawet te frag­men­ty, któ­re są zapi­sa­ne pod­sta­wo­wym sty­lem? Naszym zda­niem – tak. Dzię­ki temu uła­twi­my spra­wę skła­da­czo­wi: cały tekst pod­sta­wo­wy będzie miał już osty­lo­wa­ny i wystar­czy, że zmie­ni usta­wie­nia kon­kret­ne­go sty­lu, np. wiel­kość, typ fon­tu i inter­li­nię. Przy skła­dzie i tak jest mnó­stwo robo­ty, więc jeśli chce­my nie­co odcią­żyć redak­to­ra tech­nicz­ne­go, może­my to zro­bić wła­śnie w taki sposób.

Jak zde­fi­nio­wać styl akapitowy?

Ist­nie­ją dwa spo­so­by: dokład­niej­szy i szybszy.

Dokład­niej­szy, pozwa­la­ją­cy na głęb­szą inge­ren­cję, dostęp­ny jest po klik­nię­ciu w dowol­ny ze sty­lów pra­wym kla­wi­szem myszy i wybra­niu opcji Mody­fi­kuj. Alter­na­tyw­nie moż­na utwo­rzyć nowy styl, korzy­sta­jąc ze strza­łecz­ki Wię­cej znaj­du­ją­cej się po pra­wej stro­nie na pasku ze sty­la­mi, a następ­nie wybie­ra­jąc Utwórz styl i znów Mody­fi­kuj.

Wyświe­tli nam się okno, w któ­rym będzie­my mogli usta­wić kon­kret­ne para­me­try: typ i wiel­kość fon­tu, wyrów­na­nie, wyróż­nie­nia itp. Nie pomi­jaj­my też jed­nak pól znaj­du­ją­cych się w gór­nej czę­ści okna, gdyż mają one więk­sze zna­cze­nie, niż moż­na się spodziewać.

1. Nazwa – wia­do­mo, tu może­my nazwać nasz styl, np. „Tekst bez wcię­cia” albo „List”.
2. Typ sty­lu (tyl­ko przy two­rze­niu nowe­go sty­lu) – to tu wybie­ra­my, czy chce­my stwo­rzyć styl aka­pi­to­wy, czy zna­ko­wy. Może­my też wybrać Lista, by ozna­czyć w taki spo­sób punk­to­wa­nie. Nie jest to jed­nak koniecz­ne przy pro­stych, jed­no­stop­nio­wych punk­to­wa­niach – te może­my zde­fi­nio­wać w usta­wie­niach for­ma­to­wa­nia sty­lu aka­pi­to­we­go (o tym dalej).
3. Styl na pod­sta­wie – wybra­nie macie­rzy­ste­go sty­lu spra­wi, że wszyst­kie zmia­ny w nim doko­ny­wa­ne będą wpły­wać też na nasz nowy styl. Jeśli przy­kła­do­wo utwo­rzy­my styl „Pod­pis pod listem”, może­my zazna­czyć, że powstał on na pod­sta­wie sty­lu „List”, po czym usta­wić mu wyrów­na­nie do pra­wej. Dzię­ki temu wszyst­kie pozo­sta­łe para­me­try zosta­ną nada­ne auto­ma­tycz­nie, a każ­da zmia­na (np. fon­tu) w sty­lu „List” wpły­nie na „Pod­pis pod listem”.

Jeśli nie chce­my, by nowy styl był stwo­rzo­ny na pod­sta­wie inne­go, już ist­nie­ją­ce­go – wybie­ra­my „(brak stylu)”.

4. Styl następ­ne­go aka­pi­tu – tu może­my wybrać styl dla aka­pi­tu znaj­du­ją­ce­go się pod tym, któ­ry wła­śnie defi­niu­je­my. Jeśli two­rzy­my styl „Tytuł roz­dzia­łu”, pierw­szy aka­pit może mieć nada­ny styl „Tekst bez wcię­cia”, a więc zaczy­nać się bez wcię­cia aka­pi­to­we­go (tyl­ko musi­my go wcze­śniej stwo­rzyć). Doty­czy to jed­nak wyłącz­nie tek­stów, któ­re dopie­ro two­rzy­my. Inny­mi sło­wy, jeśli pisze­my książ­kę, zapi­sze­my na nowej stro­nie tytuł kolej­ne­go roz­dzia­łu i nada­my mu nasz styl „Tytuł roz­dzia­łu”, a następ­nie przej­dzie­my ente­rem do kolej­nej linii, nowy aka­pit auto­ma­tycz­nie będzie osty­lo­wa­ny jako „Tekst bez wcię­cia”. Jeśli jed­nak pra­cu­je­my na goto­wym tek­ście i dopie­ro jemu nada­je­my sty­le, a więc pierw­szy aka­pit już jest osty­lo­wa­ny jako np. wbu­do­wa­ny „Nor­mal­ny”, to nie zosta­nie on auto­ma­tycz­nie prze­ro­bio­ny na „Tekst bez wcię­cia”. A szko­da, wie­le by to usprawniło.

Bar­dziej skom­pli­ko­wa­ne para­me­try (usta­wie­nia aka­pi­tu czy roz­bu­do­wa­ne opcje czcio­nek) są dostęp­ne pod polem For­ma­tuj.

Wszyst­kie infor­ma­cje na temat two­rzo­ne­go sty­lu (uży­te for­ma­to­wa­nia, wcię­cia, odstę­py itp.) znaj­dzie­my w okien­ku poni­żej pod­glą­du for­ma­to­wa­ne­go fragmentu.

Dru­gi spo­sób na stwo­rze­nie sty­lu jest dużo szyb­szy. Wystar­czy sfor­ma­to­wać frag­ment tek­stu w odpo­wia­da­ją­cy nam spo­sób, np. pogru­bić go i zmie­nić inter­li­nię, a następ­nie usta­wić na nim kur­sor. Kli­ka­my pra­wym przy­ci­skiem myszy w styl, któ­ry chce­my edy­to­wać. Wybie­ra­my opcję Aktu­ali­zuj styl [Nazwa] zgod­nie z zazna­cze­niem, a styl sam przej­mu­je wszyst­kie atry­bu­ty zazna­czo­ne­go tek­stu. Gotowe!

Pamię­taj­my tyl­ko, że każ­da mody­fi­ka­cja sty­lu wpły­nie auto­ma­tycz­nie na cały tekst, któ­ry jest do dane­go sty­lu przypisany.

Jak zde­fi­nio­wać styl znakowy?

Styl zna­ko­wy two­rzy się iden­tycz­nie, przy czym nale­ży pamię­tać o kil­ku bar­dzo waż­nych kwestiach.

1. Przed two­rze­niem sty­lu zna­ko­we­go war­to usta­wić kur­sor na stro­nie w miej­scu, gdzie nie znaj­du­je się żaden tekst, i dla pew­no­ści sko­rzy­stać z opcji Wyczyść całe for­ma­to­wa­nie, by nowy styl nie przy­pi­sał sobie auto­ma­tycz­nie formatowania.
2. Typ sty­lu musi­my okre­ślić jako Znak.
3. Styl na pod­sta­wie – (odpo­wia­da­ją­ce wła­ści­wo­ści).
4. I dopie­ro teraz, gdy mamy pew­ność, że w okien­ku ze wszyst­ki­mi infor­ma­cja­mi na temat sty­lu nie znaj­du­ją się żad­ne nie­po­trzeb­ne usta­wie­nia, wybie­ra­my for­ma­to­wa­nie, na któ­rym nam zale­ży, np. pochy­le­nie, pogru­bie­nie albo indeks gór­ny czy dol­ny (te ostat­nie znaj­dzie­my w For­ma­tuj → Czcion­ka…).

Zakoń­cze­nie

I to tyle! Sto­so­wa­nie sty­lów jest banal­nie pro­ste – wystar­czy zazna­czyć frag­ment tek­stu i klik­nąć w odpo­wied­ni styl z listy. Pamię­taj­cie, że jeśli dobrze osty­lu­je­cie tekst pod­czas redak­cji, unik­nie­cie nie­po­ro­zu­mień na dal­szych eta­pach pro­ce­su wydaw­ni­cze­go. Nie pozo­sta­wi­cie wąt­pli­wo­ści, któ­re frag­men­ty mają być pochy­lo­ne, a któ­re powin­ny się zna­leźć w spi­sie tre­ści (i na jakim jego poziomie).

Daj­cie znać, jeśli ten krót­ki porad­nik Wam się przyda. 🙂